ΓΙΑ ΤΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟ

Διευκρίνιση:
Ὁ ὑπογράφων ἔχει ἀναθεωρήσει τίς ἐνταῦθα παρατιθέμενες ἀπόψεις μέ βάση τίς μεταγενέστερες ἐμπειρίες ἀπό τή λειτουργία τοῦ Σ.Ε.Λ.Μ.Α. To δημοσίευμα ὅμως παραμένει ανηρτημένο γιά λόγους πληρότητος τῆς ἱστορικῆς τεκμηριώσεως.

Πρωτες κομματικοποιημένες Αρχαιρεσίες Σ.Ε.Λ.Μ.Α.

 Νικόλαος Σμπαρούνης, Μηχανικός - Εκπαιδευτής

I.                  Εισαγωγή

Τις τελευταίες ημέρες επικρατεί μεταξύ μελών του Σωματείου μας ένας έντονος προβληματισμός για το ενδεχόμενο καθόδου ξεχωριστών ψηφοδελτίων στις αρχαιρεσίες αντί του καταστατικως καθιερω­μένου ενιαίου.

II.               Θεσμικά ζητήματα

Κατ’αρχή, μία τέτοια ενέργεια είναι αντικαταστατική και ηθικως διάτρητη. Μερικοί διατείνονται ότι η Νομοθεσία περί Σωματείων επιτρέπει την ύπαρξη ξεχωριστών συνδυασμών, αλλά η δυνατότης αυτή παρέχεται κατά τη γνώμη μου εφ’οσον αναγράφεται ρητώς στο οικείο καταστατικό. Άρα, ο μόνος τρόπος να ενεργοποιηθεί αυτή η επιλογή είναι μέσω καταστατικής συνελεύσεως. Θα αποτελούσε και ενέργεια πραξικοπηματική μάλιστα ενάντια στη βάση, καθ’οτι το συγκεκριμένο θέμα είχε συζη­τηθεί εκτενέστατα στις καταστατικές μας συνελεύσεις και είχε αποφασισθεί με συντριπτικότατη πλειοψηφία (σχεδόν ομοφώνως). Εξ αλλου, η συνδικαλιστική νομοθε­σία ειναι κομμένη καί ραμμένη στά μέτρα της αρχούσης τάξεως καί προσπαθει νά αναπαραγάγει μέσα στό συνδικαλισμό τά εκφυλιστικά στοιχεια της κοινοβουλευτικης πραγματικότητος. Νόμος ειναι τό δίκαιο του εργάτη, ο οποιος στήν προκέιμενη περίπτωση εχει επιλέξει ενιαιο ψηφοδέλτιο.

III.            Πρακτικά ζητήματα

Από κει και πέρα, πρέπει να δούμε τηρουμένων των διαδικασιών, κατά πόσον και ποίους θα ευνοούσε μία τέτοια τροποποίηση (πού θα είχε πρακτικώς ισχύ από τις μεθεπόμενες αρχαι­ρεσίες).

A.             Ενιαίο ψηφοδέλτιο

Με το ενιαίο ως τώρα ψηφοδέλτιο προέκυψε μία. σύνθεση Δ.Σ αριστερότερη της σοσιαλδημοκρατίας, εμπεριέχουσα ένα ισχυρό αριθμητικά lobby «μαχητικότερων ταξικά» μελών, το οποίο προσέθετε βάρος στη διαπρα­γματευτική δύναμη του ΣΕΛΜΑ. Αυτό διότι το ενιαίο ψηφοδέλτιο επιτρέπει στον κάθε εργαζόμενο, ανεξαρτήτως του που ανήκει κομματι­κά, να σταυρώσει εκτός από ομοϊδε­άτες του και κάποιους ταξικούς αγωνιστές επειδή εκτι­μά τη γενικότερη στάση και προσφορά τους. Συμπερασματικά, το μη παραταξιοποιημένο Σωματείο θα παρουσιάζει πάντοτε μία εικόνα αριστερότερη του μέσου όρου της βάσεώς του. Αυτό δεν είναι ένα ανερμάτιστο σλόγκαν, αλλά συνέπεια του ότι από τη φύση του ο συνδικαλισμός, είναι μία «αριστερή» δραστηριότητα, αφού στοχεύει στη βελτίωση της θέσεως του εργάτη εξ ορισμού. Και αυτοί πού προάγουν καλύτερα τα συμφέροντά του είναι φυσικά αυτοί πού εμπεδώνουν και αξιοποιούν σε κάθε ευκαιρία το πνευματικό και πολιτικό έργο των πατέ­ρων της εργατικής εξουσίας Μαρξ και Λένιν. Ακόμη και ένας π.χ. χριστιανοδημοκράτης εργαζό­μενος, θα τιμήσει σίγουρα και κάποιον αριστερό υποψήφιο όταν του δώσει την ευκαιρία το ενιαίο ψηφοδέλτιο.
Από την άλλη, ένας συνειδητός νεοφιλελεύθερος δεν μπορεί να είναι όχι μόνο αποτελεσματικός συνδικαλιστής, αλλά αν είναι εσωτερικά συνεπής ουτε καν εγγράφεται απλό μέλος συνδικάτων. Ιδεολογία του είναι το εγώ κι όχι το εμείς, διαπραγματεύεται με την εργοδοσία του όχι μέσω συλλογικών θεσμών αλλά απ’ ευθείας, ώστε να επιτύχει προσωπικά οφέλη καθιστάμενος μαντρόσκυλο της εξουσίας εις βάρος των συναδέλφων του.

B.             Χωριστά ψηφοδέλτια

Ας δούμε όμως και τι διδάσκει η εμπειρία από σωματεία παραταξιοποιημένα:
Είναι θέμα ελαχίστου χρόνου η όποια παραταξιοποίηση να αποκτήσει χαρακτήρα σχεδόν αμιγώς κομματικό. Σ’αυτή την περίπτωση όπως δείχνει η εμπειρία, η σύνθεση του Δ.Σ. θα απεικονίζει λίγο –πολύ την αντίστοιχη του Εθνικού Κοινοβουλίου. Όπως έχει φανεί στην πράξη, η διαρροή ψήφων από δεξιούς προς τα αριστερά δεν είναι πλέον δυνατή, διότι –δυστυχώς- υπερισχύουν τα κομματικά αντανακλαστικά και σχεδόν όλοι ψηφίζουν ότι και στις βουλευτικές εκλογές. Συμφέρει τον ταξικό συνδικαλισμό μία τέτοια εξέλιξη;
Αυτό πού επιτυγχάνει στην πράξη η παραταξιοποίηση είναι η περιχαράκωση των ταξικών υποψηφίων σε ένα γκέττο, με τέτοια ψυχολογικά τείχη πού εμποδίζουν τη διάδοση της επαναστα­τι­κής ιδεολογίας σε άλλους χώρους. Η πραγματική πλέον δουλειά δεν γίνεται μέσα στα συντεταγμένα θεσμικά όργανα των εργαζομένων,  αλλά στίς παρασυναγωγές των –αστικών κυρίως- κομμάτων, οπότε τα όργανα απλά εκφυλίζονται σε θέατρα παρουσίασης προειλημμένων αποφάσεων.
Ιστορικά, η κομματικοποίηση του συνδικαλισμού στην Ελλάδα ανάγεται στην πρώιμη μεταπολίτευση. Είναι έργο διαφόρων έξαλλων δημαγωγών της «κεντροαριστεράς» κυρίως, πού εκμεταλλεύθηκαν τη δίψα για πολιτική παρέμβαση μετά από την επταετή φίμωση, οδή­γησαν σε παγίδες και σφάλματα το εργατικό κίνημα, αμειβόμενοι γι’αυτό αργότερα με υψηλά κυβερνητικά αξιώματα και μεταλασσόμενοι σε «κυριλέ» δυνάστες των πρώην συναδέλφων τους
Δυστυχώς όμως, το σφάλμα της πολιτικής περιχαρακώσεως μέσα στη συνδικαλιστική δράση διαπράττεται πολλάκις και από καλοπροαίρετους μαρξιστές, όπως ο Β.Ι. Λένιν έχει καυτηριάσει στο βιβλίο του «Αριστερισμός, παιδική ασθένεια του Κομμουνισμού». Η διαφύλαξη της ιδεολογικής καθαρότητας μέσω της πολιτικής περιχαρακώσεως στο συνδι­καλισμό δυνα­μιτίζει την αποτελεσματικότητα της αριστεράς, δείχνει μία υπεροψία και την απομακρύνει από τις μάζες, τις οποίες επικαλούνται τόσο αυτάρεσκα οι – κατά τα αλλά συμπαθέστατοι - αριστεριστές.
Έτσι πέφτουμε στην παγίδα να λειτουργήσουμε κι εμείς με βάση τούς διεφθαρμένους και πολιτικάντικους κανόνες του αντιπάλου, αλλά αφού αυτός είναι ο πρωτομάστορας της δια­φθοράς, φυσικά θα βγαίνει μονίμως κερδισμένος.
Αλλά, κατά την πρακτική εμπειρία, ο κατήφορος δεν έχει τελειωμό αφ’ης στιγμής το μικρόβιο της παραταξιοποίησης πατήσει πόδι. Έτσι, σύντομα κάποιοι σύντροφοι θα ανακαλύψουν ότι είναι «πολι­τικώς ορθότεροι» από κάποιους άλλους συντρόφους, και σύντομα θα υπάρχει η πανσπερμία συνδυασμών, πού συναντά κανείς π.χ. στο δικό μου επαγγελματικό χώρο: «Αριστερή Συσπείρωση Μηχανικών», «Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών», «Αριστερή Συνεργασία Μηχανικών» κι όλοι οι πιθανοί φραστικοί συνδυα­σμοί. Βέβαια δε λέω, αυτό διαφυλάττει πλήρη ιδεολογική καθαρότητα και αποτρέπει την «ιεροσυλία» να συνυπάρξουν οι θιασώτες του Α με αυτούς του Β ήρωα της Οκτωβριανής Επαναστάσεως (χρόνια μας πολλά) στο ίδιο ψηφοδέλτιο, όμως τι θα γίνει ρε παιδιά με την ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;
Ο ταξικός αντίπαλος είναι αποτελεσματικός γιατί δεν κάνει τέτοιες μπαρούφες. Δεν είδαμε ως τώρα καμμιά «ΠΑ.Σ.Κ.Ε. εφοπλιστών» η «Δ.Α.Κ.Ε. βιομηχάνων». Αυτοί κοιτάζουν να προσε­ταιρίζονται επιδέ­ξια και να εκμεταλλεύονται στο έπακρο την όποια πολιτική εξουσία αναδεικνύεται από το σάπιο δικομματικό καθεστώς.
Ο κομματισμός έχει επιφέρει όμως και φαινόμενα διαφθοράς και παραλυσίας. Η σαφής κομματικοποίηση πλέον δίδει το πρόσχημα και τη δυνατότητα στους κομματικούς μηχανισμούς να παρεμβαίνουν κάλυπτα. Οι συναλλαγές και τα ρουσφέτια αναλίσκουν μεγάλο μέρος της «συνδικαλιστικής» δραστηριότητος. Η αξιοκρατία διαστρεβλώνεται μέσα από τον παραμορφωτικό φακό του κομματισμού. Οι προσωπικές ευθύνες καθενός διαχέ­ονται-αποκρύπτονται μέσα στο άλλοθι της παρατάξεως. Ο Γιώργος, ο Δημήτρης, ο Βασίλης δεν είναι πλέον πρόσωπα, αλλά ο «πράσινος», ο «κόκκινος», ο «γαλάζιος».
Η γνώμη των απλών εργαζομένων σε κομματικοποιημένους εργασιακούς χώρους είναι χείριστη για τον συνδικαλισμό, τον θεωρούν «ξεπουλημένο», εξ ου η αυξημένη αποχή και απαξίωση. Οι μηχανισμοί κρατούν ένα επαρκές ποσοστό της βάσεως δέσμιο με διαφόρους τρόπους, ώστε να είναι αδύνατη μία καταστατική αναμόρφωση. Οι πλειστοι ικανοί και αξιοπρεπείς κρατιούνται μακριά, μία και αρνούνται να φιλήσουν τις οποιες κατουρημένες ποδιές θα τούς εξασφαλίσουν μία θέση σε εκλόγιμο συνδυασμό. Αντιθέ­τως αναδεικνύονται οι μετριότητες και διάφοροι δημοσιοσχεσίτες, οι οποίοι στερούνται της επαγγελματικής επαρ­κείας πού θα τους επέτρεπε να κερδίζουν τίμια το ψωμί τους.

IV.          Παρατηρήσεις για το Σ.Ε.Λ.Μ.Α.

Για την πορεία της διοικήσεως του Σωματείου μας ακούσθηκαν πολλές κρίσεις και επικρίσεις. Γνωρίζετε ότι κατήγγειλα γραπτώς και επωνύμως πολλά τρωτά κατά τη γνώμη μου, τόσο ατομικά όσο και μαζί με άλλους εκάστοτε διαφωνούντες, και εμμένω σε αυτά. Όμως, αποστασιοποιούμαι από κριτικές απαξιωτικές οι οποίες:
·         Δεν αναγνωρίζουν κανένα θετικό έργο στην απερχόμενη διοίκηση
·         Καταλογίζουν δόλια πρόθεση στα σφάλματα του Δ.Σ.
·         Μέμφονται το θεσμό του ενιαίου ψηφοδελτί­ου για τις διάφορες –υπαρκτές και μη- κακοδαιμονίες
Οι σημειωθείσες παρεκτροπές σε δημοκρατικότητα, διαφάνεια και ενημέρωση πιστεύω ότι απλά οφείλοντο σε τάσεις «πεφωτισμένης δεσποτείας» από κάποιους συναδέλφους και όχι σε ιδιοτέλεια. Ακόμη και οι τυχόν «ανεπίσημες» επαφές με τη διοίκηση, καίτοι αντιδεοντο­λογικές, νομίζω ότι έγιναν με πρόθεση διαπραγματεύσεως υπέρ των εργαζο­μένων. Αν ορισμένοι πρέπει να πάρουν ένα μάθημα, δεν πταιει σε τίποτε το ενιαίο ψηφο­δέλτιο, πού μας εξασφάλισε τα όποια θετικά είχαμε όλο αυτό το διάστημα. Η βάση διαθέτει νοημοσύνη πέραν της στοιχειώδους (και με υπογραφή Σταλίκα!) ουτως ώστε να διακρίνει τα σωστά ονόματα πάνω στο ενιαίο ψηφοδέλτιο.

...καί τά αποτελέσματα 2 ετη μετά...

Στίς προπέρσινες αρχαιρεσίες του Σ.Ε.Λ.Μ.Α. ειχα κυκλοφορήσει μία τοποθέτηση, στήν οποία καυτηρίαζα τήν επαπειλούμενη αντικαταστατική κάθοδο ξεχωριστων, παραταξιακων συνδυασμων. Ουτε κι εγώ φανταζόμουν σέ τί τραγικό βαθμό θά επαλήθευε η πράξη τήν ορθότητα εκείνων των δυσοίωνων θεωρητικων εκτιμήσεών μου. Στούς 15 χαμένους μηνες πού πέρασαν διαπιστώσατε καί σεις τόν ποιοτικό κατήφορο του συνδικαλιστικου μας κινήματος σέ πρόσωπα καί σέ δραστηριότητα. Ακόμη καί οι ενδοπαραταξιακές φαγωμάρες ανάμεσα σ’ολους τούς συνδυασμούς αποπνέουν αη­δία καί επιβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας τήν παραμορφωτική επιρροή της παραταξιοποίησης στήν εργατική βούληση γιά τήν ανάδειξη συνδικαλιστικων στελε­χων.
Καί φυσικά οι αντικαταστατικως «εκλεγέντες», μέ εσωτερική συνέπεια επέδειξαν τήν οφειλόμενη περιφρόνηση στό Καταστατικό ΜΑΣ, τσαλαπατώντας σέ κάθε ευκαιρία τίς διατάξεις του. Οχι μόνον αυτές, αλλά καί αλλες θεσμικές υποχρεώσεις, προκύ­πτουσες από τήν κατόπιν αγώνων υπογραφεισα Σ.Σ.Ε. καί τίς αποφάσεις των Γ.Σ.
Στήν επελθουσα απολογιστική Γ.Σ. αποδείξαμε τήν προσωπική καί ταξική μας αξιοπρέπεια καταψηφίζοντας τόν –ανύπαρκτο- απολογισμό του εξωκαταστατικου «Διοικητικου Συμβουλίου» καί επιστρέψαμε τήν περιφρόνηση πού επέδειξε στούς θεσμούς μας καθαιρωντας το.
Υπό αυτές τίς συνθηκες θεωρω ως υψιστο καθηκον τή διαφύλαξη των καταστατικων μας αρχων καί εφ’οσον μέ εμπιστευθειτε, θά τό υπηρετήσω μέσα από τήν εφορευτική επιτροπή γιά τίς επόμενες αρχαιρεσίες μας ευσυνειδήτως καί ευθαρσως. Μαζί μέ εμένα προσφέρονται γιά τόν ιδιο λόγο οι συνάδελφοι ΧΧΧΧΧΧΧ, ΧΧΧΧΧ.....
Στήν επομένη εφορευτική επιτροπή μας, αλλά καί σέ ολες τίς μελλοντικές απ’οτι φαίνεται, δέν εναποτίθεται μόνο ενας τυπικός, διαδικαστικός ρόλος, αλλά η υψιστη αγωνιστική υποχρέωση νά περιφρουρει σθεναρά τήν καταστατική διαδικασία των αρχαιρεσιων μας ενάντια στήν υστεροβουλία η τήν ανοησία αυτων πού τήν επιβου­λεύονται καί ευνουχίζουν το συνδικαλιστικό κίνημά μας. Η εκλογή μας δέν θα ειναι απλά μία επιλογή προσώπων, αλλά δημοψήφισμα υπέρ της χρήσεως ΕΝΙΑΙΟΥ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟΥ βάσει του Καταστατικου μας καί θεσμική καί ηθική αποδυνάμωση οσων επιδιώξουν τήν παραβίασή του. Στήν αντίθετη περίπτωση ειναι βέβαιο οτι καί τό επόμενο «Δ.Σ.» θά εχει τήν ιδια τύχη μέ τό απερχόμενο.
Ας βοηθήσουμε ολοι τό Σωματειο μας νά ξανανέβει στή θέση πού ειχε παλαιότερα, καί πού αρμόζει στους εργαζομένους του ποιοτικότερου συγκοινωνιακού μέσου της πόλης μας:

ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ!

Φθινόπωρο 2004

APXEION Blogs